آترواسکلروز و آرتریواسکلروز

آترواسکلروز و آرتریواسکلروز گاهی اوقات به معنای مشابهی( تصلب شرایین) استفاده می‌شوند، اما بین این دو اصطلاح تفاوت وجود دارد.

آرتریواسکلروز زمانی رخ می‌دهد که رگ‌های خونی که اکسیژن و مواد مغذی را از قلب به سایر قسمت‌های بدن حمل می‌کنند، ضخیم و سفت می‌شوند – گاهی اوقات جریان خون به اندام‌ها و بافت‌ها را محدود می‌کنند. شریان‌های سالم انعطاف‌پذیر و قابل ارتجاع هستند، اما با گذشت زمان دیواره‌های سرخرگ‌ها سفت و غیر ارتجاعی می شوند که معمولاً آن را سخت شدن شریان‌ها می نامند.

آترواسکلروز یک نوع خاص از ضخیم و سفتی دیواره است. وقتی دیواره داخلی یک سرخرگ آسیب می بیند، پلاکت ها در محل آسیب دیده گرد هم جمع می شوند. رسوبات چربی نیز در این محل جمع می شود. آترواسکلروز تجمع چربی ها کلسترول و مواد دیگر داخل و روی دیواره سرخرگ است که این تجمع پلاک نامیده می شود. پلاک می تواند باعث تنگ شدن شریان ها شود و جریان خون را مسدود کند.

آترواسکلروز اغلب به عنوان یک مشکل قلبی در نظر گرفته می شود و می تواند شریان ها را در هر نقطه از بدن تحت تاثیر قرار دهد. آترواسکلروز را می توان درمان کرد. سبک زندگی سالم می تواند به جلوگیری از آن کمک کند.

علائم

آترواسکلروز خفیف معمولاً هیچ علامتی ندارد.

علائم آترواسکلروز معمولاً تا زمانی که یک سرخرگ آنقدر باریک یا مسدود نشده باشد که نتواند خون کافی را به اندام ها و بافت ها برساند، رخ نمی دهد. گاهی اوقات یک لخته خون به طور کامل جریان خون را مسدود می کند. لخته ممکن است از هم بپاشد و باعث حمله قلبی یا سکته شود. علائم آترواسکلروز متوسط ​​تا شدید بستگی به این دارد که کدام شریان تحت تأثیر قرار گرفته است. مثلا:

• اگر آترواسکلروز در شریان های قلب دارید، ممکن است درد یا فشار قفسه سینه (آنژین) داشته باشید.

• اگر در شریان‌های منتهی به مغزتان آترواسکلروز دارید، ممکن است بی‌حسی یا ضعف ناگهانی در بازوها یا پاها، مشکل در صحبت کردن یا تکلم، از دست دادن موقت بینایی در یک چشم یا افتادگی عضلات صورت داشته باشید. این علائم یک حمله ایسکمیک گذرا ( (TIA) است. TIA بدون درمان می تواند منجر به سکته شود.

• اگر آترواسکلروز در شریان های بازوها و پاهای خود دارید، ممکن است علائم بیماری شریان محیطی، مانند درد پا هنگام راه رفتن (کلودیکاسیون) یا کاهش فشار خون در اندام آسیب دیده داشته باشید.

• اگر آترواسکلروز در شریان های منتهی به کلیه های خود دارید، ممکن است دچار فشار خون بالا یا نارسایی کلیه شوید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم

اگر فکر می‌کنید مبتلا به تصلب شرایین هستید با پزشک خود صحبت کنید همچنین به علائم اولیه ناشی از کمبود جریان خون مانند درد قفسه سینه یا درد پا یا بی‌حسی، حمله سکته مغزی یا فوریت پزشکی دیگر توجه کنید.

علل

آترواسکلروز یک بیماری است که به تدریج بدتر می شود و ممکن است از دوران کودکی شروع شود. علت دقیق آن ناشناخته است. ممکن است با آسیب یا آسیب به لایه داخلی شریان شروع شود. آسیب ممکن است ناشی از فشار خون بالا، کلسترول بالا، تری گلیسیرید بالا، نوعی چربی (لیپید) در خون، استعمال دخانیات یا جویدن تنباکو، دیابت، مقاومت به انسولین، چاقی و التهاب ناشی از علت ناشناخته یا بیماری هایی مانند التهاب مفصل، لوپوس، سوریازیس یا بیماری التهابی روده باشد.

عوامل خطر

سخت شدن رگ ها در طول زمان اتفاق می افتد. افزایش سن یک عامل خطر برای آترواسکلروز است. موارد دیگری که ممکن است خطر آترواسکلروز را افزایش دهد عبارتند از:

سابقه خانوادگی بیماری قلبی اولیه

رژیم غذایی ناسالم

دیابت

فشار خون بالا

کلسترول بالا

سطوح بالای پروتئین واکنشی C (CRP)، نشانگر التهاب

کم تحرکی

چاقی

آپنه خواب

سیگار کشیدن و سایر دخانیات

عوارض

عوارض آترواسکلروز بستگی به این دارد که کدام شریان باریک یا مسدود شده باشد. مثلا:

بیماری عروق کرونر: هنگامی که آترواسکلروز عروق نزدیک به قلب شما را باریک می کند، ممکن است به بیماری عروق کرونر مبتلا شوید که می تواند باعث درد قفسه سینه (آنژین)، حمله قلبی یا نارسایی قلبی شود.

بیماری سرخرگ کاروتید: هنگامی که آترواسکلروز شریان های نزدیک به مغز را باریک می کند، ممکن است به بیماری شریان کاروتید مبتلا شوید. این می تواند باعث حمله ایسکمیک گذرا TIA یا سکته شود.

بیماری سرخرگ محیطی: هنگامی که آترواسکلروز شریان های بازوها یا پاهای شما را باریک می کند، ممکن است دچار مشکلات جریان خون در بازوها و پاهای خود شوید که بیماری شریان محیطی نامیده می شود. این می تواند شما را نسبت به گرما و سرما کمتر حساس کند و خطر سوختگی یا سرمازدگی را افزایش دهد. به ندرت، کمبود جریان خون در بازوها یا پاها می تواند باعث مرگ بافت (گانگرن) شود.

آنوریسم: آترواسکلروز همچنین می تواند باعث آنوریسم شود، یک عارضه جدی که می تواند در هر نقطه از بدن رخ دهد. اکثر افراد مبتلا به آنوریسم هیچ علامتی ندارند. درد و ضربان در ناحیه آنوریسم ممکن است رخ دهد و یک فوریت پزشکی است. اگر آنوریسم بترکد، می تواند باعث خونریزی خطرناک در داخل بدن شود.

بیماری مزمن کلیه: آترواسکلروز می تواند باعث باریک شدن شریان های منتهی به کلیه ها شود. باریک شدن این شریان ها از رسیدن خون غنی از اکسیژن کافی به کلیه ها جلوگیری می کند. کلیه ها برای کمک به فیلتر کردن مواد زائد و حذف مایعات اضافی به جریان خون کافی نیاز دارند.

پیشگیری

همان تغییرات سبک زندگی سالم که برای درمان آترواسکلروز توصیه می شود نیز به پیشگیری از آن کمک می کند. این تغییرات سبک زندگی می تواند به سالم نگه داشتن رگ ها کمک کند:

ترک سیگار

خوردن غذاهای سالم

ورزش منظم

حفظ وزن

کنترل و حفظ فشار خون

بررسی و حفظ سطح نرمال کلسترول و قند خون

اگر تمایل دارید اطلاعات بیشتری در این زمینه به دست بیارید، پیشنهاد می کنیم پادکست جاده باریک می شود را گوش کنید.