عدم توانایی انسان به تولید غذا و نیاز همیشگی اون به دریافت مواد غذایی از محیط باعث شده تا زمینه ایجاد بیماری های مختلف برای دستگاه گوارش فراهم بشه. یک از اون مواردی که بسیار فرد بیمار را رنج میده بیماری های التهابی روده است. در قدم اول به معرفی بیماری التهابی روده بپردازیم. در پزشکی به مجموعه ای از اختلالات که باعث التهاب مزمن دستگاه گوارش میشه التهاب روده یا به اختصار IBD گفته میشه. بیماری کرون و کولیت اولسراتیو دو نوع اصلی بیماری التهابی روده هستند که کولیت اولسراتیو در یک اپیزود جدا بررسی خواهد شد.
علائم IBD شامل موارد زیر میشه:
گاز و نفخ
کم اشتها شدن
وجود خون در مدفوع
کم خونی فقر آهن
درد عضلات شکم
کاهش وزن غیر قابل توضیح و ناگهانی
احساس درد و ناراحتی در معده
اسهال
این بیماری عوارضی هم مانند تورم شدید روده، پارگی مقعد، فیستول مقعد، سوتغذیه و بیماری های کبدی و … داره که با اقداماتی مانند ترک سیگار، کاهش مصرف نوشیدنیهای کافئین دار، کاهش مصرف غذاهای تند و چرب، خواب و فعالیت بدنی کافی، مصرف آب کافی، کاهش استرس و .. تا حدی میشه از ابتلا به بیماری های گوارشی جلوگیری کرد.
کولیت اولسراتیو روده بزرگ را تحت تاثیر قرار میدهد، در حالی که بیماری کرون می تواند هر بخشی از دستگاه گوارش، از دهان تا مقعد را تحت تاثیر قرار دهد. این شرایط قابل مدیریت هستند اما درمان نمی شوند. برای بسیاری از افراد، IBD با دارو قابل کنترل است، اما برخی موارد شدیدتر منجر به جراحی می شود.
بسیاری از افراد مبتلا به IBD تشدید علائمی را تجربه میکنند که اغلب منجر به تشخیص میشود، اگرچه تشدید علائم پس از تشخیص ادامه پیدا میکنه و این معمولاًزمانی است که بسیاری از علائم آشکارتر میشوند، مانند نیاز به توالت بیشتر، تجربه خونریزی مقعدی و داشتن درد شکم. اگر در حال تشدید و برافروختگی هستید، مهم است که از خودتان مراقبت کنید و افرادی را برای حمایت از شما همراهی کنید. شما باید زمانی را برای مراقبت از خود اختصاص بدید و به یاد داشته باشید که سلامتی شما مهمترین چیز است.
در ادامه در مورد ۷ راه برای کمک به خود در هنگام تشدید بیماری التهابی روده صحبت می کنیم. با ما همراه باشید
- با افرادی که به آنها اعتماد دارید در مورد آنچه که می گذرانید صحبت کنید
صحبت کردن همیشه باعث حال خوب میشه، اگر بیماری شما در حال شدیدتر شدن هست تلاش کنید با افرادی که دوستشون دارید در مورد آنچه اتفاق می افتد صحبت کنید. به آنها بگویید که در چه شرایطی هستید و چگونه عود بیماری بر شما تأثیر می گذاره. نه تنها احساس بهتری در شما ایجاد میشه، بلکه به نزدیکترین افرادتون نیز اجازه میدید تا درک درستی پیدا کنند، به این معنی که آنها میتوانند به مناسبترین روش کمک و حمایت کنند. در مورد علائم خود به افرادی که دوستشان دارید بگویید و با آنها صادق باشید. درنگ نکن هدف شما عبور از این برافروختگی و بازگشت به روال زندگی است و تا جایی که ممکن است به حمایت نیاز دارید. بنابراین به آنها بگویید چگونه میتونند به بهترین شکل این کار را به شما ارائه دهند. به آنها بگویید اگر برایتان مفید است که با شما تماس بگیرند و از احوال شما جویا بشن. به آنها بگویید اگر دوست دارید فقط گوش کنند و نصیحت نکنند. به آنها بگویید که آیا حمایت از شما به سادگی درک زمانی است که به اندازه کافی خوب نیستید که خانه را ترک کنید و ترجیح می دهید بدون اینکه احساس گناه کنید بخوابید.
- نزد پزشک خود بروید
این کار بیهوده ای است. اگر علائم یک عود بد را تجربه کردید، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. در حالی که عود شایع است، یک نوبت اضطراری بگیرید یا اگر علائمی مانند موارد زیر را تجربه کردید مستقیماً به اورژانس مراجعه کنید:
خونریزی مقعدی
گرفتگی معده
اسهال مزمن که می تواند باعث کم آبی شدید بدن شما شود
تب شدید
مهم است که یک متخصص پزشکی شما را بررسی کند و هر آزمایشی را انجام دهد تا ببیند بدن شما چگونه واکنش نشان می دهد و آیا برافروختگی شدید است یا خیر. پزشک شما باید به روز بشه تا بتونه عود شما را دنبال کنه و ببینه آیا پیشرفت خوبی دارد یا خیر. همچنین مهم است که اطلاعات پزشکی به شما داده بشه مثلا در مورد اینکه چگونه میتونید به بهترین شکل به خودتان کمک کنید، آیا نیاز به مصرف داروهای جدید دارید و آیا نیاز به ارجاع به یک متخصص دارید. نکته اصلی این است که شما بدن خود را می شناسید و می دانید که آیا در یک عارضه کوچک هستید که چند روز طول می کشد و می توان با استراحت یا مراقبت بیشتر از خود آن را درمان کرد، یا اگر در موقعیتی هستید که نیاز به درمان اضطراری دارد. به بدن خود گوش کنید
- مرخصی از کار بگیرید
کار کردن در حال حاضر به شما کمک نمی کند. بدن شما برای استراحت و ریکاوری به زمان نیاز دارد. هنگامی که به پزشک خود مراجعه می کنید، یک گواهی بیماری بخواهید تا بتوانید از کار خود دست بکشید. شما به استرس اضافی در زندگی خود نیاز ندارید. تنها کاری که در حال حاضر باید انجام دهید این است که روی خودتان تمرکز کنید و بهتر شوید. و فشار اضافی بر پیشرفت شما به احتمال زیاد علائم شما را بدتر می کند. بله، شغل شما مهم است، اما سلامت شما حرف اول را می زند. و با آگاهی از بیماری التهابی روده، رئیس شما باید درک کند. صحبت کردن با رئیستان در مورد سلامتی شما می تواند دلهره آور باشد، اما مهم است که این کار را انجام دهید تا او بتواند درک کند. بخواهید با رئیس خود برای گفتگو بنشینید و توضیح دهید که چه اتفاقی می افتد، چگونه روی شما تأثیر می گذارد و در حال حاضر به چه چیزی از کار نیاز دارید. بهتر است رودررو صحبت کنید تا فضای مجازی، زیرا واقعاً میتوانید به بهترین نحو صحبت خود را منتقل کنید.
- استرس را از زندگی خود حذف کنید
شواهد نشان می دهد که استرس می تواند بر روده شما تأثیر منفی بگذارد. و بنابراین مهم است که در طول یک برافروختگی تا حد امکان بدون استرس بمانید. چیزهایی را از زندگی خود حذف کنید که باعث استرس شما می شود، خواه این رسانه های اجتماعی، برنامه های تلویزیونی یا دوستانی که درک نمی کنند باشند. این بدان معنا نیست که آنها را برای همیشه حذف کنید، اما مهم است که اگر می خواهید بهتر شوید، همین الان سطح استرس خود را محدود کنید. اگر به دنبال کاهش استرس هستید، میتوانید برنامههای سلامت روان را امتحان کنید که تمرکز حواس را ارائه میدهد. همچنین میتوانید مراقبههایی را در خانه خود امتحان کنید. ورزش همچنین راه خوبی برای کاهش استرس است، حتی اگر فقط یک پیاده روی کوتاه باشد. اگر توانایی مالی دارید، شاید از یک روان درمانگر کمک بگیرید، که می تواند به شما کمک کند تا در مورد نگرانی های زندگی خود صحبت کنید
- اطراف خود را با چیزهایی احاطه کنید که به شما احساس بهتری می دهد
راحت باش. یک لباس خواب راحت ، یک بطری آب گرم برای معده خود، مقداری چای نعناع فلفلی برای نفخ شکم و تسکین درد تهیه کنید. حمام کنید یا برنامه تلویزیونی مورد علاقه خود را ببینید و فقط استراحت کنید. تلفن خود را خاموش نگه دارید، روی بهبودی خود تمرکز کنید و به یاد داشته باشید که راحتی شما در حال حاضر کلید اصلی است. چرا حتی یک کیت مراقبت از خود را کنار هم قرار نمی دهید؟ یک کیسه پیدا کنید و هر چیزی را که نیاز دارید داخل آن قرار دهید.
- مطمئن شوید که از خودتان مراقبت می کنید
هر فرد مبتلا به IBD متفاوت است. برخی از افراد از میوه ها و سبزیجات لذت می برند، در حالی که برخی دیگر اصلا نمی توانند آنها را مدیریت کنند. اما در حالی که در حال برافروختگی هستید، مهم است که بدن خود را تغذیه کنید، به اندازه کافی بخورید و بنوشید و از خود مراقبت کنید. به خودتان اجازه ندهید گرسنه بمانید و اجازه ندهید که کم آب شوید. حتی اگر میتوانید فقط در مقادیر کم غذا بخورید، سعی کنید آنچه را که میتوانید بخورید شما به تمام انرژی که میتوانید در حال حاضر دریافت کنید نیاز دارید
- به گروه های پشتیبانی آنلاین بپیوندید
گاهی اوقات صحبت در مورد آنچه در حال وقوع است با سایر افرادی که واقعاًآن را دریافت می کنند، می تواند کمک کند. مردم می توانند خوب فکر کنند، اما اگر آنها نیز به این بیماری مبتلا نباشند، دانستن اینکه چه توصیه ای باید ارائه دهیم دشوار است. همچنین ممکن است در نهایت با افرادی روبرو شوید که به شما توصیه های ناخواسته یا نظرات قضاوتی می کنند، افراد زیادی در حال حاضر مانند شما تجربه می کنند، و شنیدن از یک فرد با تجربه که ممکن است بتواند در حال حاضر پشتیبانی و دانش مورد نیاز شما را به شما ارائه دهد، می تواند چیز خوبی باشد. چیزی که به نظر من واقعاً مفید است، وبلاگهای مربوط به بیماری التهابی روده و دنبال کردن مدافعان در توییتر و اینستاگرام برای پستهای متداولتر و مرتبطتر است. همچنین ایده خوبی است که ببینید چه کتابهای IBD وجود دارد، بنابراین میتوانید درک بهتری از این بیماری در حالی که با افراد دیگری که تجربه مشابهی دارند در ارتباط باشید. خیلی خوبه که بفهمی تنها نیستی.
یکی دیگر از مواردی که به بهبود بیماری کمک می کند ایجاد یک میکروبیوم روده قویتر و سالمتر است که به کاهش علائم و جلوگیری از عود کمک کند.
گاهی اوقات به نظر میرسد که برافروختگی بیماریهای التهابی روده (IBD) مانند کولیت اولسراتیو و بیماری کرون، بدون توجه به آنچه که میخوردید، ظاهر میشود. اشکان فرهادی، پزشک متخصص گوارش در مرکز پزشکی Memorial Care Orange Coast در کالیفرنیا میگوید این نه تنها میتواند ناامیدکننده باشد و فعالیتهای شما را محدود کند، بلکه میتواند مدیریت را دشوارتر کند. حتی اگر سابقه شروع ناگهانی داشته باشید، راههایی برای کاهش فراوانی و شدت آنها وجود دارد و با تمرکز بر میکروبیوم سالم روده شروع میشود. فلور روده یا میکروبیوم از تمام میکروب های روده از جمله باکتری ها، ویروس ها و قارچ ها تشکیل شده است. در حالی که برخی از آنها تأثیر منفی دارند، بسیاری از آنها برای طیف وسیعی از عملکردها، از سلامت قلب گرفته تا پاسخ های احساسی، حیاتی هستند. می تواند نه فقط بر هضم بر کل سیستم شما تأثیر بگذارد، و برای کاهش التهاب و بهبود پاسخ ایمنی کلیدی است – که نقش مهمی در IBD بازی می کند. در اینجا چند راه برای افزایش فلور وجود دارد.
۱٫ خواب با کیفیت داشته باشید
پیوند بین خواب خوب و میکروبیوم روده سالم به قدری قوی است که فرهادی اغلب توصیه میکند ابتدا روی این استراتژی تمرکز کنید، حتی قبل از تغییرات عمده غذایی. او میگوید افرادی که با مشکلات خواب دست و پنجه نرم میکنند، برافروختگی بیشتری دارند. روده ما به اندازه ما به استراحت نیاز دارد. این نحوه حفظ عملکرد مناسب است. با ایجاد یک برنامه روتین قبل از خواب شروع کنید، مانند محدود کردن زمان استفاده از صفحه نمایش برای حداقل نیم ساعت قبل از خواب، رفتن به رختخواب و بیدار شدن در یک ساعت مشخص هر روز
- به طور منظم ورزش کنید
فرهادی میگوید مانند کمخوابی، کم تحرکی نیز میتواند برای میکروبیوم روده شما سخت باشد. و درست مانند خواب باکیفیت که می تواند عملکرد را بهبود بخشد، ورزش منظم نیز فواید زیادی دارد. ورزش حتی میتواند تنوع و تعداد گونههای میکروبی مفید را در روده افزایش دهد
- راهکارهای کاهش استرس را تمرین کنید
یکی از دلایلی که ورزش برای سلامت روده بسیار قدرتمند است این است که به کاهش استرس کمک میکند. استرس و التهاب ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند، به این معنی که احساس غرق شدن، اضطراب و شکننده بودن نه تنها میتواند خطر عود را افزایش دهد، بلکه بر سلامت روده نیز تأثیر منفی میگذارد. اثر استرس مزمن بر میکروبیوم روده شما سخت است. به همین دلیل است که تلاش برای یافتن راههای ممکن برای کنترل سطح استرس – و جلوگیری از وقوع آن در وهله اول ارزش دارد. علاوه بر فعالیت منظم و خواب خوب، پیشگیری از استرس ممکن است شامل موارد زیر باشد: انجام تمرین قدردانی در پیاده روی در خارج از منزل در هوای تازه، انجام تمرینات تنفس عمیق و استراحت های کوتاه مدیتیشن در طول روز
- سبزیجات بخورید
رژیم غذایی نقش بسیار زیادی در مدیریت IBD ایفا می کند و همچنین تأثیر قابل توجهی بر میکروبیوم روده شما دارد برخی از انتخاب های غذایی برای بهبود سلامت عمومی روده ممکن است برای مبتلایان به IBD خوب کار نکند. به عنوان مثال، غذاهای تخمیر شده و لبنیات – مانند ماست غنی از پروبیوتیک و کلم ترش – اغلب برای تقویت باکتریهای خوب توصیه میشوند، اما ممکن است در صورت ابتلا به کرون یا کولیت اولسراتیو مشکلساز باشند. چیزی که کمتر چالش برانگیز است و بسیار مفید است، میوه ها و سبزیجات هستند. مخصوصاًاگر به روشی تهیه شده باشند که برای روده ملایم باشد – مانند بخار پز یا پخته. سبزیجات حاوی ویتامین ها، مواد معدنی، فیبر، آنزیم ها و حتی پروتئین هستند.
- بدون شیرینی ادامه دهید
همانطور که کمبود خواب، بیتحرکی و زندگی با استرس مزمن میتواند بر میکروبیوم روده شما تأثیر منفی بگذارد، خوردن غذاهای شیرین نیز میتواند برای باکتریهای مفید سخت باشد. شکر میتواند التهاب را افزایش دهد و برای افراد مبتلا به IBD این میتواند شرایط را تشدید کند. این همچنین میتواند باعث رشد باکتریهای بد شود که باعث ایجاد عدم تعادل در میکروبیوم شما میشود. این در مورد قندهای طبیعی موجود در میوهها، غلات کامل و لبنیات صدق نمیکند، اما قندهای اضافهشدهای که در غذاهای فرآوریشده پیدا میکنید نه تنها در غذاهای دسر شیرین، بلکه در محصولات کمتر احتمالی مانند چاشنی ها، سس ماکارونی، نوشیدنی ها و سایر انتخاب ها نیز دیده می شود. هنگام خرید به عباراتی مانند شربت ذرت، آب نیشکر، ساکارز، شربت برنج و سایر شیرین کننده ها، روی برچسب های مواد خوراکی دقت کنید.